Wartość elementu R, M lub S w pozycji kosztorysu w zależności od sposobu liczenia

Otrzymałem niedawno pytanie od użytkownika programu dlaczego w pozycjach kosztorysu nie zgadzają się wartości elementów RMS z tymi, które zostały wyliczone na kalkulatorze. Sytuacja wyglądała w ten sposób, że obmiar pozycji wynosił 31 szt., norma robocizny 0,7528 r-g/szt. a stawka robocizny 10,04 zł/r-g. W rubryce R była wyliczona wartość 234,36 zł.

Rys.1. Pozycja przykładowego kosztorysu

Użytkownik wziął kalkulator, przemnożył i wyszło mu 234,30 zł czyli 6 gr różnicy. Zadał mi pytanie, czemu Norma źle liczy. Odpowiedź była prosta. Różnica wynika z metody liczenia wartości przy zastosowaniu szablonu narzutów „Zamówienia publiczne (oferta)”.

W metodzie tej obowiązuje formuła liczenia wartości kosztorysu:

Ck = Suma L * (n*c + Nj) + Nk

Jak wynika z tej formuły, wartość jest iloczynem obmiaru i kosztu jednostkowego.

W naszym przykładzie koszt jednostkowy wynosi:

0,7528 r-g/szt. * 10,04 zł/r-g = 7,558112 zł/szt.

co po zaokrągleniu do groszy daje: 7,56 zł/szt.

Gdy teraz pomnożymy koszt jednostkowy przez obmiar to uzyskamy:

31 szt. * 7,56 zł/szt. = 234,36 zł

czyli dokładnie tyle ile pokazuje Norma.

Ta metoda liczenia zapewni, że na wydruku oferty, wartości poszczególnych pozycji będą równe iloczynowi ilości i ceny jednostkowej, a to jest wymóg obowiązujących przepisów.
Aby uzyskać wartość zgodną z kalkulatorem możemy zastosować szablon „Narzuty liczone dla całego kosztorysu”.

W tej metodzie obowiązuje formuła liczenia wartości kosztorysu:

Ck = Suma (L * n*c) + N + Nk.

Rys.2. Pozycja kosztorysu z rys.1. po zmianie formuły

Jak widzimy na rys.2., teraz iloczyny obmiar * norma * cena są dokładnie równe wartościom w rubrykach R, M i S. Za to nie zgadza się iloczyn koszt jedn. * obmiar.

Co gorsza, nie zgadza się też iloczyn: cena jed. * obmiar z wartością pozycji. Wynika to z faktu, że w tej metodzie cena jednostkowa została określona poprzez podzielenie wartości pozycji przez obmiar i zaokrąglenie wyniku do dwóch miejsc po przecinku.

5031,02 / 31 = 162,29097 czyli w zaokrągleniu 162,29

ale

162,29 * 31 = 5030,99

czyli widzimy, że wartość pozycji nie jest równa iloczynowi ceny jednostkowej i obmiaru, co dyskwalifikuje taki kosztorys jako poprawnie sporządzoną ofertę.

Jak zatem należy postąpić aby wilk był syty i owca cała?

Możemy przy metodzie pierwszej zastosować zwiększenie dokładności prezentacji wartości jednostkowych np. do trzech miejsc po przecinku. W tym celu musimy w opcjach kosztorysu wybrać zakładkę „Dokładność prezentacji” i wpisać potrzebną wartość.

Rys.3. Określenie dokładności prezentacji wartości jednostkowych

Nasza przykładowa pozycja będzie teraz wyglądała tak:

Rys. 4. Pozycja z rys.1. po zwiększeniu dokładności prezentacji kosztu jednostkowego

Teraz obliczenia się zgadzają lecz ktoś zbyt gorliwy może nam zarzucić, że nie istnieje w naszym kraju jednostka monetarna, która byłaby reprezentowana przez tysięczną część złotówki. I znów będzie nie tak.

Program pozwala nam jeszcze na jedną możliwość.

Możemy przy szablonie „Zamówienia publiczne (oferta)” ustawić dokładność prezentacji na dwa miejsca po przecinku ale za to w polu „Dokładność obliczeń kosztów jednostkowych” wybrać hasło „Pełna (maksymalna)” zamiast „Ogranicz. do precyzji wartości jednostk.” (jest to widoczne na rys. 3.). W tym momencie pojawi się komunikat:

Rys.5. Komunikat po zwiększeniu precyzji obliczeń

Jest to informacja dla użytkownika, że mogą występować różnice między podsumowaniem kolumny Koszty jednostkowe a ceną jednostkową. Możemy spokojnie nacisnąć OK i następnie zatwierdzić opcje. Nasza pozycja przyjmie postać:

Rys.6. Przykładowa pozycja przy maksymalnej dokładności obliczeń

Jak widzimy w naszej pozycji iloczyny obmiar * norma * cena zgadają się z wartością w kolumnach R, M i S. Natomiast nie zgadzają się z tymi wartościami iloczyny obmiar * koszt jed.

Jednocześnie pozycja ta od widoków z rys.1. i rys.4. różni się tym, że nie są w niej podawane wartości narzutów kosztów jednostkowych i nie ma podsumowania kolumny Koszt jednostkowy. Jest to spowodowane tym, że takie podsumowanie mogłoby się pozornie różnić od ceny jednostkowej pozycji i znowu można by było odnieść wrażenie, że Norma nie potrafi dodawać. Jak napisałem byłaby to tylko pozorna różnica, gdyż rzeczywiste obliczenia dokonywane byłyby na liczbach o znacznie większej precyzji niż prezentowana na ekranie.

Mam nadzieję, że wystarczająco precyzyjnie wyjaśniłem kwestię „błędów obliczeniowych” w Normie. Przedstawiłem trzy sposoby radzenia sobie z tymi pozornymi błędami. Decyzja, który wybrać oczywiście należy do Państwa.