Rola wieloobmiarowości w pozycjach kosztorysu

Gdy autorzy programu Norma podjęli decyzję o stworzeniu możliwości określania dla jednej pozycji kosztorysowej kilku jednostek obmiarowych i tym samym kilku wartości obmiaru, nie mieli jeszcze świadomości jak ważna jest ta funkcja. Dopiero dokładna analiza katalogów z bazy dołączonej do programu wykazała, że podwójne obmiary w pozycjach katalogowych wcale nie stanowią zjawiska egzotycznego. Poniżej przedstawiamy numery tablic w katalogach nakładów, w których występują podwójne obmiary:

Zazwyczaj informacja o konieczności stosowania dwóch obmiarów zawarta jest w uwadze pod tablicą. Tak jest na przykład pod tablicą 0612 w KNR nr 5-01.

Inaczej jest natomiast w KNR nr 4-02. Tam w p.4.1. założeń szczegółowych do rozdziału 01, 02, 03 i 05 zamieszczona jest uwaga:

Uwagę tę łatwo przeoczyć, jeżeli ktoś nieuważnie czyta część opisową katalogu. Dlatego wyposażenie Normy w mechanizm automatycznego zadawania pytania o drugi obmiar uchroni niedoświadczonych kosztorysantów przed błędnym wyliczeniem ilości (i co za tym idzie – wartości) rur. Ponieważ normatyw w katalogu przewiduje odcinki o długości do 2 m, to może to być zarówno odcinek 20 cm jak i 2 m. Tymczasem pod lp. 20 w wykazie nakładów zużycia materiałów wpisano wartość 1.05 m. Bez świadomości, że określa on zużycie rur na 1 m, a nie (jak to pokazuje informacja nad tablicą) na 1 msc, zawyżymy lub zaniżymy nakłady w istotny sposób.

Niestety jednak, nie zawsze to co dobre jest pożyteczne. Bywają sytuacje gdy nadmierna poprawność tworzenia kosztorysu szkodzi kosztorysantowi.

Na jednym ze szkoleń usłyszałem od uczestnika pytanie:

Cóż miałem odpowiedzieć? Że „Proszę walczyć o swoje, bo to Pan ma rację”? Nie jest przecież moim zadaniem wychowywanie Don Kichotów. Nasza firma produkuje po prostu narzędzie, a jaki użytek zostanie z niego zrobiony, to już sprawa użytkownika. Dlatego przyjęliśmy zasadę, że program ma pomagać, a nie przeszkadzać czy w czymkolwiek ograniczać. Kosztorysant musi mieć możliwość stworzenia kosztorysu takiego, jaki zrobiłby długopisem na papierze, tyle tylko, że szybciej i lepiej. W tym przypadku musimy umożliwić popsucie pozycji wieloobmiarowych tak, aby pasowały do wymagań zamawiającego.

Dlatego, chociaż z ciężkim sercem i zadumą nad losem polskiego kosztorysowania wyjaśniłem uczestnikom kursu w jaki sposób usunąć z pozycji drugi obmiar.

Otóż należy najpierw odłączyć od dodatkowego obmiaru te elementy R, M lub S, które są z nim związane. Robimy to w ten sposób, że z widoku pozycji kosztorysu wybieramy odpowiedni element i wywołujemy edycję jego danych poprzez dwukrotne kliknięcie.

Rys.1. Wybór elementu związanego z drugim obmiarem.

W przykładzie z Rys.1. elementem takim są „rury żeliwne kanalizacyjne jednokielichowe śr. 50 mm”. Po dwukliku pokaże się okno:

Rys.2. Okno Zmień dane RMS w pozycji.

Obok pola z wartością normy mamy w tym oknie rozwijalną listę jednostek obmiaru możliwych do zastosowania w tej pozycji. Zaznaczamy jednostkę msc., która jest jednostką obmiaru głównego i zatwierdzamy przyciskiem OK. W tym momencie w pozycji z Rys.1. zniknie wiersz o treści 1.5m będący określeniem wartości obmiaru dodatkowego a normatyw zużycia rur będzie odnosił się do ilości miejsc, w których wymieniać należy odcinki rur, a nie do długości tych odcinków. Drugi obmiar jednak w pozycji pozostanie, tyle, że niewidoczny i niemający żadnego wpływu na wartość pozycji.

Gdy chcemy usunąć go całkowicie, to musimy przywołać okno edycji danych pozycji i rozwinąć w nim listę dostępnych obmiarów.
 

Rys.3. Lista dostępnych obmiarów w oknie edycji danych pozycji.

Następnie wybieramy hasło 1. dodatkowy. W polu wartości obmiaru pojawi się uprzednio nadana mu wartość, a w polu jednostki pojawi się symbol m. Musimy teraz wejść w pole jednostki i usunąć ją np. klawiszem Del. W tym momencie drugi obmiar zniknie całkowicie jeżeli twierdząco odpowiemy na pytanie w oknie:

Rys.4. Okno potwierdzenia.

Dodam jeszcze tylko na zakończenie, że jeżeli obmiarów byłoby więcej niż dwa, to musimy usuwać je poczynając od ostatniego.