W poprzedniej części przeglądu rynku inwestycyjno-budowlanego zwróciłem uwagę na specyficzną relację popytu i podaży na rynku obiektów biurowych, podkreślając przewagę podaży. Aktywność inwestorów w tym sektorze budownictwa tłumaczyć należy optymistycznym przekonaniem korporacji odnośnie rozwoju polskiej gospodarki w ciągu najbliższych miesięcy, co uzasadnia celowość inwestowania w nowoczesne biura.

Upływ kilku miesięcy od prezentowanej wówczas opinii potwierdził poprawę kondycji gospodarczej Polski wyrażającą się zahamowaniem negatywnych tendencji jak: rosnące bezrobocie, małe wzrosty PKB, załamanie budownictwa itp. Większość ekonomistów konstatuje, że obecnie jesteśmy świadkami powolnego odbicia i można przewidywać, że czwarty kwartał 2013 i rok 2014 zapoczątkują rosnący trend najważniejszych wskaźników rozwojowych. Optymizm inwestorów w jeszcze większym stopniu niż w przypadku budownictwa biurowego przejawił się w tworzeniu logistycznego zaplecza dla rozwijającej się produkcji i obrotu towarowego. Dotychczas dziedzina ta była zapóźniona i w kraju ujawnia się brak nowoczesnej powierzchni magazynowej odpowiadającej europejskim standardom (obecnie mamy tylko ok. 7 mln m²). Niezależnie od tego dynamicznie rozwinęła się i nadal rozwija infrastruktura komunikacyjna (autostrady, drogi szybkiego ruchu), co kreuje nowe wyzwania dla logistyki. Trzeba przybliżyć magazyny do odbiorców, na co pozwala infrastruktura drogowa (pod warunkiem jednak wybudowania nowych powierzchni magazynowych). Rozumieją to inwestorzy, o czym świadczą poniższe przykłady.

  • W trakcie realizacji jest obiekt magazynowy Pomorskiego Centrum Logistycznego w Gdańsku. Centrum powstaje na działce o powierzchni 200 ha, co daje możliwości budowy około 500 tys. m² powierzchni magazynowej.
  • Operator logistyczny Dachser buduje magazyny w kompleksie logistycznym Pruszków II. Inwestycja 2013 r. to około 7 tys. m² powierzchni magazynowej. Realizowana jest przez firmę MPL Group.
  • Ta sama firma prowadzi inwestycję logistyczną w Tyskiej Podstrefie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej u zbiegu drogi krajowej 44 i międzynarodowej trasy E-75. Kompleks docelowo dysponować będzie powierzchnią magazynową 96 tys. m².
  • Znaczną aktywność inwestycyjną wykazuje logistyczna firma PROLOGIS. W 2012 r. rozpoczęła budowę kilku nowych obiektów. W podwarszawskich Jankach powstaje magazyn o powierzchni 18 tys. m² dla dystrybucji artykułów RTV i AGD.
  • W Prologis Park Wrocław V w 2013 r. wybudowano obiekt magazynowy o powierzchni 24,5 tys. m². Prologis Park Wrocław V zajmuje teren 70 ha, co daje możliwość wybudowania blisko 300 tys. m² powierzchni magazynowej. Obiekt znajduje się bezpośrednio przy obwodnicy Wrocławia między autostradą A4 z Berlina na Ukrainę a trasą E261.
  • Firma CCC Factory rozbudowuje magazyny w Polkowicach. Inwestor otrzymał już pozwolenie na budowę, której koszt oszacowano na około 40 mln zł. Planowany termin oddania obiektu do użytku – koniec 2015 r.

 

 

***

GUS potwierdza przewidywania oczekującego nas ożywienia gospodarki, co wpłynęło również na poprawę prognozowanego poprzednio wzrostu PKB w 2013 r. W ślad za spodziewaną poprawą koniunktury zawsze występuje wzrost sprzedaży detalicznej, zahamowany zostaje wzrost bezrobocia, a nawet nieznaczne jego zmniejszenie tworzy w społeczeństwie poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa finansowego, a wspiera to informacja GUS o wzroście średniej płacy o 3%. Potwierdzeniem poprawy nastrojów był nieoczekiwanie wysoki wzrost sprzedaży detalicznej (w lipcu br. o 4,3%). Poprawa koniunktury gospodarczej zawsze ma przełożenie na rozwój sieci sprzedaży, co jak się wydaje przewidzieli najwięksi dystrybutorzy budując i rozbudowując obiekty handlu detalicznego w całym kraju.

A oto przegląd inwestycji w tej dziedzinie działalności.

 

  • Duża firma developerska RANK PROGRESS specjalizuje się w budowie centrów handlowych głównie w mniejszych miastach na terenie całego kraju.

- Pod koniec czerwca 2013 r. otwarto park handlowy Pasaż Wiślany w Grudziądzu. Zanim oddano go do użytku, był wynajęty w blisko 100%.

- W IV kwartale 2013 r. rozpocznie działalność kompleks Brama Pomorza w Chojnicach. W pierwszym etapie zostanie otwarty market budowlany typu „dom i ogród” oraz galeria handlowa z hipermarketem spożywczym i restauracjami. Drugi etap zakłada budowę parku handlowego.

- W trakcie realizacji jest centrum handlowe Galeria Piła, które zostanie otwarte w końcu 2014 r.

- W I kwartale 2014 r. planuje się zakończenie budowy Centrum Pogodnego w Oleśnicy.

- W końcu 2014 r. oddana zostanie do użytku Galeria Awiator w Mielcu, której budowę rozpoczęto w tym roku.

- W IV kw. 2013 r. developer zapoczątkuje budowę w Kielcach dużego Centrum Handlowego. O skali tej inwestycji świadczy 67 ha działka przeznaczona na budowę. Projekt realizowany będzie 2 lata, a jego oddanie do użytku przewidziano na przełomie lat 2015 i 2016.

  • W Białej Podlaskiej rozpocznie się rozbudowa funkcjonującego od 2008 r. Centrum Handlowego Rywal. Otwarcie rozbudowanego i zmodernizowanego obiektu, który łącznie udostępni około 25 tys. m² nowoczesnej powierzchni handlowej, nastąpi w I kwartale 2014.
  • Oulet Center Management buduje w Lublinie centrum sprzedaży. Nowy obiekt wraz z sąsiadującym marketem budowlanym Castorama utworzą Park Handlowy o powierzchni najmu około 12 tys. m², mieszcząc około 100 sklepów. Otwarcie obiektu zaplanowano w I kwartale 2014. Drugi obiekt tej firmy w Białymstoku oddany będzie do użytku w III kwartale 2014, a jego powierzchnia handlowa sięgnie 15 tys. m².
  • Konsorcjum Unibail – Rodamco – właściciel największych galerii handlowych w Warszawie (Złote Tarasy, Arkadia, Galeria Mokotów) przygotowuje się do budowy kolejnego dużego obiektu handlowego we Wrocławiu, przy ul. Suchej. Planowana Galeria będzie miała ok. 74 tys. m² powierzchni najmu, a oddana zostanie do użytku w 2017 r. Jej koszt szacuje się na blisko 220 mln euro.
  • Firma C-Trade otwiera liczne sklepy handlu detalicznego o nazwie Centro w szeregu miast: Poznań, Kraków, Warszawa i Gdańsk. Poszczególne obiekty mają powierzchnię od 220 m² do 700 m². Firma, która zadebiutowała w Polsce w 2011 r. dysponuje już 56 sklepami, a do końca 2013 powstanie kolejne 10 obiektów.
  • Wmurowano kamień węgielny pod budowę Galerii Bursztynowej w Ostrołęce. Nowy obiekt, którego inwestorem jest firma Narev–Inwestycje, wybuduje developer Instal Białystok. Galeria będzie dysponować powierzchnią najmu rzędu 27 tys. m² i zostanie oddana do użytku w połowie 2014. Wśród głównych najemców wymienia się Tesco i Obi.
  • Grupa kapitałowa DL Invest Group wybuduje w Knurowie galerię handlową o powierzchni handlowej około 10 tys. m², która pomieści hipermarket spożywczy, 12 sklepów i myjnię samochodową. Rozpoczęcie budowy zaplanowano na przełomie I i II kwartału 2014.
  • W Radomsku rozpoczęła się budowa centrum handlowego ERA PARK HANDLOWY o powierzchni najmu około 8,5 tys. m². W obiekcie znajdzie się supermarket spożywczy i 16 sklepów. Otwarcie parku przewidziano w połowie 2014. Inwestorem jest firma BW Logistyka z Radomska.
  • Spółka ELBFONDS Development prowadzi prężną działalność inwestycyjną - budowa obiektów handlowych - Marcredo Center:

- Obiekt rozpoczęty w lipcu br. w Kutnie będzie miał 16 tys. m² powierzchni najmu. Oddanie do użytku przewidziano w I kwartale 2014.

- Centrum Marcredo w Zawierciu zaoferuje ok. 20 tys. m² powierzchni najmu a jego otwarcie przewidziano w IV kwartale 2014.

- Marcredo Galeria w Głogowie będzie mieć ok. 28 tys. m² powierzchni handlowej a jego oddanie do użytku zaplanowano w II półroczu 2014.

- We wrześniu nad Marcredo Center Piekary Śląskie zawisła wiecha symbolizująca zakończenie konstrukcji dachu i osiągnięcie stanu surowego. Obiekt będzie dysponował powierzchnią najmu około 8 tys. m².

- 3 września 2013 r. spółka dokonała transakcji zakupu nieruchomości gruntowej o wielkości ponad 5,5 ha, położonej w Kołobrzegu (Budzistowo). Na działce powstanie galeria handlowa o powierzchni najmu około 16 tys. m².

- Otwarcie Marcredo Center Krosno zaplanowane jest na IV kwartał 2014 r. / I kwartał 2015 roku. Koncepcja architektoniczna przewiduje powstanie połączonej z retail parkiem galerii handlowej o powierzchni najmu ok. 24 tys. m².

  • W Starogardzie Gdańskim rozpoczęto budowę galerii handlowej NEPTUN. Będzie to dwukondygnacyjny obiekt zlokalizowany u zbiegu ulic Pomorskiej i Jana Pawła II. Generalny wykonawca firma Dekpol zapowiedziała oddanie obiektu do użytku jesienią 2014. Powierzchnia najmu galerii wyniesie 25 tys. m².
  • Podwarszawskie Centrum Handlowe Janki, które obecnie dysponuje powierzchnią najmu około 67 tys. m² ulegnie rozbudowie. Właściciel obiektu VALAD EUROPE przewiduje dodatkowe inwestycje o szacowanym koszcie około 60 mln euro. Dzięki rozbudowie powstanie dodatkowa powierzchnia około 20 tys. m². Rozpoczęcie budowy nastąpi w II kwartale 2014 a jej zakończenie zaplanowano w końcu 2015.
  • Carrefour Polska przygotowuje się do budowy parku handlowego w Sochaczewie pod nazwą SONATA PARK. Obiekt powstanie przy obwodnicy miasta obok istniejącego już hipermarketu tej samej firmy. Sonata Park o powierzchni 6 tys. m² zostanie udostępniona handlowcom w połowie 2014.

 

 

***

W przedstawionym wyżej przeglądzie nowopowstających obiektów handlowych warto zwrócić uwagę na ich lokalizację. Ogromna większość galerii i parków dystrybucji detalicznej wzbogaci rynek w mniejszych miastach rozproszonych na obszarze całego kraju. Analitycy sieci handlowych doszli do przekonania, że w dużych miastach rynek detaliczny jest już dostatecznie rozwinięty, natomiast „prowincja” jest nadal chłonna na tego typu obiekty, co przesądza o wyborze nowych lokalizacji.