Poniższy artykuł opracowano w oparciu o stan prawny obowiązujący w momencie powstania tego artykułu.
Redakcja nie gwarantuje aktualności tekstu w okresie późniejszym, jak również nie ponosi odpowiedzialności za ew. stosowanie się do zawartych w nim zaleceń.
W artykule opiszę przypadek popełnionych błędów i powstałych uszkodzeń
posadzki hali przemysłowej dla urządzeń technologicznych o większej masie
wybudowanej w 2015 roku.
Zlecenie dotyczyło wykonania posadzki przemysłowej w istniejącej hali na
wcześniej wykonanym podłożu z tłucznia co stanowiło podbudowę dolną.
Zakres prac obejmował:
- zabezpieczenie ścian i słupów, pomiędzy elementami konstrukcji i krawędzią posadzki,
- ułożenie dwóch warstw folii polietylenowej, na uprzednio przygotowanym podłożu,
- zamontowanie kątownika pomiędzy halą a fundamentem bramy,
- ułożenie, poziomowanie i zawibrowanie betonu klasy C25/30 z włóknem rozproszonym grubości 20 cm z zatarciem na gładko,
- dozbrojenie siatką stalową Ø8 mm, oczko 150x150 mm posadzki pomiędzy bramą wjazdową a odwodnieniem liniowym,
- dozbrojenie naroży prętami Ø12÷Ø14 mm,
- utwardzenie powierzchni posypką w ilości 4÷5 kg/m²,
- impregnację płyty betonowej środkiem impregnującym w ilości ok.0,1 l/m²,
- nacięcie dylatacji do 1/3 grubości płyty betonowej, maksymalne pola 6x6 m,
- wypełnienie dylatacji sznurem polietylenowym Ø6 mm i masą dylatacyjną.
Wykonawca zobowiązał się wykonać przedmiot zamówienia zgodnie z dokumentacją techniczną, obowiązującymi normami, przepisami techniczno-budowlanymi, regulaminem budowy, przepisami BHP.
Usterki i uszkodzenia posadzki jako następstwo błędów wykonawczych
Krótko po oddaniu hali do użytku przy studzienkach kanalizacyjnych i okolicy
nacięć dylatacyjnych pojawiły się rysy rozchodzące się w różnych kierunkach o
szerokości rys od 0,1 do 1,4 mm. Jednak największe zagęszczenie rys wystąpiło
przy bramach hali.
Uwidoczniły się przy tym nierówności i przebarwienia posadzki wzdłuż ścian
hali.
Przy krawędziach odwodnienia liniowego ACO wystąpiły spękania i w efekcie
wykruszenia betonu.
Uszkodzenia posadzki powtórzyły się we wszystkich trzech nawach przemysłowych, a
podejmowane przez Wykonawcę próby naprawy pogorszyły jedynie jej stan.
Ocena wykonanej posadzki jako następstwo błędów wykonawczych
Z powodu wystąpienia licznych wad zlecono wykonanie ekspertyzy posadzki w
trzech nawach hali przemysłowej. Wykonana została dokumentacja fotograficzna
uszkodzeń, przeprowadzono odwierty i pobrano próbki w celu określenia grubości
warstw ułożonej posadzki.
Wyszczególniono kilka negatywnych czynników mających wpływ na wykonanie robót, m.in.:
- znaczne zróżnicowanie grubości podbudowy i posadzki (w przypadku tej drugiej odchylenie od wymaganej w projekcie grubości 20 cm sięgało miejscami nawet 6,5 cm) świadczy o niestaranności w wypoziomowaniu warstw, najprawdopodobniej ze względu na brak obsługi geodezyjnej,
- zawartość zbrojenia rozproszonego w betonie w postaci włókien stalowych w ilości 25,5 kg/m³ dostarczona przez betoniarnię różni się od założonej w projekcie wartości, czyli 30 kg/m³,
- nierówności i przebarwienia przy ścianach budynku świadczą o niewłaściwym wyrównaniu i zawibrowaniu powierzchni betonu łatą wibracyjną,
- zarysowania o charakterze pajęczynowym na całej powierzchni, duże zagęszczenie rys przy bramach hali, studzienkach kanalizacyjnych oraz w okolicy nacięć dylatacyjnych świadczą o samoistnym zdylatowaniu się posadzki, o nadmiernej utracie wilgoci, wysychaniu betonu i powstaniu rys skurczowych. Skala zarysowań posadzki świadczy o niewłaściwym pielęgnowaniu betonu.
Prawidłowa pielęgnacja betonu
Podstawową metodą pielęgnacji młodego betonu w konstrukcji jest stosowanie tzw. „pielęgnacji mokrej”. Założeniem tej metody jest utrzymanie powierzchni elementu w stanie wilgotnym. Do podstawowych sposobów pielęgnacji wilgotnej zalicza się:
- stałe bądź okresowe zraszanie powierzchni betonu wodą,
- przykrywanie powierzchni betonu włókniną, która utrzymywana jest w stanie wilgotnym,
- zalanie powierzchni betonu wodą (o ile jest to możliwe ze względu na funkcję i kształt elementu).
Kolejną metodą pielęgnacji betonu jest stosowanie osłon, które pełnią rolę
bariery zapobiegającej nadmiernemu ubytkowi wody. Zazwyczaj wykorzystuje się w
tym celu folie PE. Wskazane jest jednak stosowanie folii koloru ciemnego w
okresie obniżonych temperatur, celem akumulacji ciepła i folii jasnej lub
bezbarwnej w czasie upałów.
Długość procesu pielęgnacji betonu uzależniona jest od rodzaju zastosowanego
cementu, typu i ilości dodatków mineralnych, panujących warunków
atmosferycznych, a także kształtu i modułu powierzchniowego elementu.
Norma PN-EN 13670:2011 podaje minimalne czasy pielęgnacji betonu dla klas
2÷4, tj. kiedy beton uzyskuje 35÷70% wytrzymałości charakterystycznej po 28
dniach.
W podsumowaniu posadzka w nawach hali wymagała naprawy, na roboty
naprawcze niezbędne jest opracowanie nowego projektu.
Opisany przykład jest zwróceniem uwagi na wykonanie podłogi, która z
punktu widzenia technicznego jest jednym z głównych elementów konstrukcyjnych
każdego budynku.
Prawidłowo wykonana podłoga musi być pokryta warstwą wierzchnią, czyli
posadzką, która zapewnia bezpieczne przemieszczanie się osób, pojazdów i
odpowiednią eksploatację techniczną.
Posadzka stanowi wierzchnią warstwę wykończeniową poziomej przegrody budynku, a
ta o jakości przemysłowej powinna być trwała i odporna na czynniki niszczące
podczas użytkowania.
Ogólnie można określić, że posadzka przemysłowa[2]
- wykończenie podłogi o jakości przemysłowej; trwała podłoga odporna na
ścieranie i pylenie w stopniu niedostępnym dla innych rodzajów posadzek
(nieprzemysłowych). Posadzka wyjątkowo odporna na takie czynniki niszczące jak
ruch ludzi, pojazdów, obciążenie regałami, maszynami; posadzka opierająca się
zużyciu przez wyjątkowo długi czas mierzony w latach lub dziesięcioleciach.
Rodzaje posadzek
Posadzki przemysłowe (ze względu na materiał, z którego zostały wykonane) dzielimy na:
betonowe – to najczęściej stosowany rodzaj posadzek
przemysłowych.
Wykonanie posadzek z mieszanek betonowych z dodatkiem środków
przeciwskurczowych czy włókien stalowych pozwala uzyskać posadzki o dobrej
odporności na ścieranie czy działanie sił udarowych. Mogą być one utwardzane
powierzchniowo przy użyciu preparatów proszkowych. Tak wykonane posadzki
odznaczają się bardzo dużą wytrzymałością na ściskanie i zginanie;
cementowo-polimerowe – wykonywane są z mieszanek specjalnych cementów, wypełniaczy, włókien wzmacniających oraz innych dodatków i domieszek. Wyróżniają się bardzo dobrą przyczepnością do podłoża, dużą wytrzymałością mechaniczną, odpornością na uderzenia oraz na ciężki transport kołowy;
żywiczne – stosowane są ze względu na wytrzymałość, odporność na zarysowania, uszkodzenia mechaniczne. Spoiwem w tego typu posadzkach są żywice epoksydowe, poliuretanowe, akrylowe, winylowo-estrowe, epoksydowo-poliuretanowe. Jednak zastosowanie ich w halach przemysłowych jest ograniczone, gdyż są mało odporne na ścieranie oraz na działanie sił udarowych, ponadto mają tendencję do łuszczenia się i pękania. Jednocześnie posadzki żywiczne są bardzo odporne na działanie związków chemicznych oraz starzenie się;
[1] Klasy pielęgnacji betonu według PN-EN 13670:2011 – kryteria wyboru i wpływ na kształtowanie właściwości betonu M. Piotrowicz, P. Romanowski, P. Woyciechowski
[2] http://www.bautech.pl/pl/blog/posadzki-przemyslowe-definicja.html