Docieplenie ścian drewnianych

Jedną z najbardziej popularnych metod docieplania zarówno istniejących jak i nowo budowanych budynków jest metoda lekka – mokra, zwana ostatnio także bezspoinowym systemem ociepleń. Istota tej metody sprowadza się do wykonania na odpowiednio przygotowanym podłożu (ścianie) trzech warstw z współpracujących i kompatybilnych ze sobą materiałów, będących termoizolacją, zabezpieczeniem nośnej części ściany przed czynnikami atmosferycznymi i uszkodzeniami mechanicznymi oraz warstwą elewacyjną.

Tak wygląda w telegraficznym skrócie idea metody stosowanej na podłożu mineralnym.

Pojawia się jednak konieczność docieplenia ścian drewnianych, zwłaszcza budynków szkieletowych. Jedną z metod jest metoda lekka-mokra, zwana tu z angielska EIFS (Exterior Insulation and Finish Systems – system zewnętrznej izolacji i wykończenia).

Zasadnicza różnica w stosunku do klasycznego systemu docieplenia ścian murowanych (ceglanych, betonowych, z ceramiki porotyzowanej itp.) polega na różnych warunkach pracy systemu i innych wymaganiach związanych z kompatybilnością systemu z podłożem i panującymi warunkami cieplno-wilgotnościowymi.

Pierwszym systemem EIFS do stosowania w budynkach szkieletowych był system barrier EIFS, zaadaptowany przez Amerykanów z tradycyjnego, opartego na styropianie systemu ocieplania ścian murowych.

System barrier EIFS składał się z następujących składników:

• płyt styropianowych klejonych ściśle do poszycia budynku,
• warstwy podstawowej (klejowej), w której zatapiano siatkę zbrojącą,
• wyprawy elewacyjnej.

System ten w przypadku ścian drewnianych szkieletowych nie zdał egzaminu. Para wodna, która przedostała się do poszycia od wewnątrz, na skutek minimalnej paroprzepuszczalności warstw kleju i wyprawy elewacyjnej nie mogła się wydostać na zewnątrz. Poza tym wilgoć z zewnątrz przedostawała się pod styropian przez tzw. trudne miejsca, takie jak styk ścian z dachem, obróbki i uszczelnienia wokół otworów okiennych i drzwiowych; nie mogła natomiast wydostać się na zewnątrz, co powodowało znaczny nieraz wzrost wilgotności poszycia.

Problemy związane z eksploatacją systemu barrier doprowadziły do opracowania systemu water–managed. Jego ideą jest także zapewnienie jak największej szczelności warstwy elewacyjnej, ale konstrukcja systemu umożliwia odprowadzenie wody, która się przedostała pod poszycie. Amerykańskie doświadczenia pokazują, że nie ma praktycznie możliwości zapewnienia całkowitej szczelności, zatem trzeba pójść w drugą stronę. Starając się zapewnić jak największą szczelność na wnikanie wody z zewnątrz, należy jednocześnie umożliwić odprowadzenie wody, która się już pod styropian dostała. Tak też wygląda stosowany w chwili obecnej system (patrz zdjęcie): do drewnianego poszycia budynku kołkami przymocowuje się ryflowany styropian, na którym wykonuje się warstwę zbrojącą i tynk elewacyjny. Dodatkowo pomiędzy styropianem a poszyciem układa się wiatroizolację, która spełnia dwie funkcje: umożliwia przepływ wilgoci pod postacią pary wodnej z wewnątrz budynku na zewnątrz (wilgoć ta dochodzi do płyt styropianowych, skrapla się i specjalnymi rowkami w tylnej części płyt styropianowych spływa do listwy startowej ze specjalnymi otworami, umożliwiającymi usunięcie jej na zewnątrz budynku), zaś dugą rolą tej przepony jest niedopuszczenie wody, przedostającej się na skutek nieszczelności pod styropian, do poszycia budynku.

System ocieplenia ścian drewnianych (zdjęcie wykonano dzięki uprzejmości firmy Dryvit)

System water-managed działa zatem z jednej strony jak wodoodporna powłoka, uniemożliwiająca bezpośrednie działanie wilgoci na poszycie budynku, z drugiej strony system rowków na tylnej ścianie styropianu działa jak drenaż: usuwa wilgoć, która dostała się pod styropian.

System tego typu składa się generalnie z następujących elementów:

• paroizolacja,
• płyty styropianowe z systemem rowków,
• łączniki mechaniczne (kołki) do mocowania płyt do poszycia,
• listwa startowa umożliwiająca odprowadzenie wody,
• siatka zbrojąca,
• masa klejowa do zatapiania siatki,
• wyprawa elewacyjna (tynk).

Taka konstrukcja systemu daje projektantowi możliwość stworzenia elewacji odpowiadającej nawet wyszukanym gustom potencjalnego inwestora, łącznie z tworzeniem efektownych i przyciągających oko detali architektonicznych.

Zastosowanie płyt styropianowych (o grubości nie mniejszej niż 4 cm) z systemem rowków na tylnej powierzchni umożliwia odprowadzenie wody, która z kolei jest usuwana na zewnątrz budynku przez listwę startową z wyprofilowanym spadkiem i otworami odprowadzającymi wodę. Całość uzupełnia siatka wzmacniająca, specjalne łączniki do mocowania płyt styropianowych, paroizolacja, spoiwo (w 100% na bazie kopolimerów akrylu) do zatapiania siatki i wykonywania warstwy zbrojącej oraz elewacyjne akrylowe tynki strukturalne. System ten można stosować nie tylko na drewniane poszycia zewnętrznych ścian, lecz także do docieplenia nowych obiektów i renowacji. Podłożem dla tego systemu może być sklejka wodoodporna, 4-warstwowa płyta OSB lub przeznaczona na poszycia zewnętrzne płyta gipsowo-kartonowa. Podłoże musi być czyste, stabilne i nośne, bez nierówności, wad czy innych usterek. Wiatroizolacja musi być wodoodporna i zamontowana w sposób uniemożliwiający penetrację pochodzącej z zewnątrz wilgoci pod nią (wymusza to także prawidłowe zamocowanie okien, drzwi oraz parapetów i innych obróbek blacharskich).

Montaż systemu typu water-managed wymaga od wykonawcy szczególnej staranności oraz skoordynowania z innymi rodzajami robót budowlanych na danym obiekcie. Przede wszystkim należy przestrzegać poniższych zaleceń:

• Wiatroizolacja wraz z oknami i drzwiami musi stanowić powłokę uniemożliwiającą przedostanie się pod nią wilgoci z zewnątrz, dlatego też krawędzie otworów należy szczelnie zabezpieczyć pasami wiatroizolacji o szerokości przynajmniej 25 cm. Należy je założyć przed montażem okien czy drzwi.
• Należy dodatkowo uszczelnić styk ościeżnicy ze ścianą (może to być np. taśma dekarska).
• Wszystkie przebicia przez ściany (przejścia rur instalacyjnych, przewodów elektrycznych, wentylacyjnych itp. należy bezwzględnie wykończyć i obrobić w sposób polecany przez producenta systemu. (patrz rys. nr 1)
• Istotą systemu jest możliwość odprowadzenia wody na zewnątrz, dlatego na wszystkich krawędziach poziomych (cokoły, dylatacje poziome, krawędzie nad otworami, dojście do balkonów, tarasów itp.) należy montować listwę startową. Wiatroizolację należy tu umieścić wewnątrz listwy. (patrz rys. nr 2)
• Listwę startową na cokole montować przynajmniej 20 cm nad poziomem gruntu.
• Do mocowania płyt styropianowych stosować łączniki mechaniczne zaaprobowane przez producenta systemu; ich długość musi zapewniać przynajmniej 18-milimetrowe wejście w podłoże.
• Na powierzchniach narażonych na możliwość uszkodzeń (balkony, cokoły, ściany przy ciągach komunikacyjnych) stosować dodatkową warstwę siatki.

Rys. nr 1 – Przebicie systemu przez rurę instalacyjną poszycie wiatroizolacja systemowe uszczelnienie przy wiatroizolacji sznur wypełniający elastyczna masa uszczelniająca z systemowym gruntownikiem do zagruntowania boków szczeliny warstwa zbrojąca rura wyprawa elewacyjna specjalny kołek do montażu termoizolacji płyty styropianowe z drenażem
Rys. nr 2 – Detal przy cokole poszycie i drewniana konstrukcja ściany wiatroizolacja warstwa zbrojąca wyprawa elewacyjna systemowa listwa cokołowa z otworami i kapinosem specjalny kołek do montażu termoizolacji sznur wypełniający elastyczna masa uszczelniająca z systemowym gruntownikiem do zagruntowania boków szczeliny płyty styropianowe z drenażem cokół

Montaż systemu należy przeprowadzać na odpowiednim podłożu, bezpośrednio na wiatroizolacji, tylko przy użyciu specjalnych łączników. Płyty styropianowe należy układać z przesunięciem o pół długości płyty (ale z zachowaniem ciągłości rowków na tylnej stronie płyty styropianowej). Niedopuszczalne jest pozostawienie między płytami szczelin o szerokości większej niż 1,5mm. Schemat kołkowania (specjalnymi kołkami) płyt pokazano poniżej.

Rys. nr 3 – Kołkowanie płyt termoizolacyjnych

Przy otworach, przed mocowaniem płyt przyczepić wokół otworów pasy siatki, które należy przy wykonywaniu warstwy zbrojącej wywinąć na powierzchnię płyt. Przedłużenie krawędzi otworów okiennych i drzwiowych nie może pokrywać się z krawędziami leżących bezpośrednio przy otworach płyt. Siatkę układać na zakład minimum 10 cm, w narożnikach należy ją wywinąć na sąsiednią płaszczyznę pasem o szerokości 15 cm + grubość płyty styropianu. Naroża otworów okiennych i drzwiowych wzmocnić dodatkowo kawałkami siatki o wymiarach 25x35 cm, naklejonymi ukośnie, pod kątem 45°. Konstrukcja systemu wymaga ponadto, aby był on oddylatowany od wszelkich innych elementów, jak np. ościeżnice czy obróbki blacharskie, oraz w miejscach narażonych na przemieszczenia i ruchy. Szerokość dylatacji przy otworach okiennych i drzwiowych wynosi minimum 10 mm, w innych sytuacjach przynajmniej 20 mm. W górnej części elewacji należy zapewnić możliwość swobodnego odpływu powietrza.

Zastosowanie systemów typu water-managed, przy ich prawidłowym zaprojektowaniu i wykonaniu, zabezpiecza drewniane domy o konstrukcji szkieletowej przed degradacją na skutek przedostającej się pod styropian wilgoci. Jest to w tej chwili jedyny typ systemu, który można bezpiecznie stosować na poszyciu drewnianym.

Literatura: