W ostatnim czasie, na łamach szeregu pism, wiele uwagi poświęcono zmianom stawek robocizny kosztorysowej, oraz zmianom cen robót budowlanych i obiektów. Należałoby się jednak zastanowić czy zmiany te miały jakikolwiek wpływ na strukturę ceny kosztorysowej za roboty budowlane, a jeżeli tak to w jakiej mierze. Informacje te mają bowiem istotne znaczenie przy planowaniu wszelakich przedsięwzięć inwestycyjnych przez zamawiających, jak również przy planowaniu portfela zamówień i swoich możliwości przez wykonawców, a potem rozliczaniu przeprowadzanych realizacji.
Na podstawie szeregu badań i analiz, prowadzonych na przestrzeni kilku lat na przykładzie określonych grup rodzajowych obiektów, sporządzono w firmie Orgbud-Serwis zestawienia, z których część publikujemy poniżej. Jak widać z prezentacji wyników dynamiczne wzrosty stawek robocizny kosztorysowej oraz wzrosty cen materiałów, które odnotowano już pod koniec 2006 r. i które utrzymywały się praktycznie do połowy 2008 r. dały o sobie znać w postaci zmiany struktury cen za roboty budowlane. Chodzi tutaj o koszty robocizny, materiałów i pracy sprzętu, które należą do kosztów bezpośrednich w budownictwie oraz narzuty, tj. koszty pośrednie i zysk. Charakterystycznym jest, że we wszystkich grupach rodzajowych obiektów udział kosztów robocizny w cenie wzrósł, od 2006 r. do 2009 r. o kilka procent kosztem malejącego udziału kosztów materiałów i pracy sprzętu. Oznacza to, że tempo wzrostu cen materiałów budowlanych w minionym okresie, nie było tak szybkie jak tempo rosnących stawek robocizny i tym samym rosnących kosztów robocizny, co zaowocowało zmianą struktury ceny. Dla przykładu, wartość robocizny kosztorysowej, od II kw. 2006 do II kw. 2009 r. przy realizacji obiektów budowlanych wzrosła średnio o ok. 96%, co jest wynikiem wzrostu stawek robocizny z poziomu 8,05 zł/r-g do 15,80 zł/r-g, tj. o 7,75 zł/r-g , gdy tymczasem wartość materiałów użytych przy budowie budynków wielorodzinnych wzrosła w analogicznym okresie tylko o ok. 20%.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że stawki robocizny o których mowa, są stawkami stosowanymi w rozliczeniach kosztorysowych pomiędzy wykonawcą, a zamawiającym, a nie stawkami przyjmowanymi w rozliczeniach pracodawcy z robotnikiem budowlanym.
Zwiększył się również w cenie procentowy udział kosztów pośrednich i zysku. Ten fakt podyktowany został nie tylko wzrostem samych wskaźników ( w II kw. 2006 r. najczęściej stosowano narzut kosztów pośrednich na poziomie Kp = 66%, w II kw.2009 r. Kp = 70%, natomiast narzut zysku analogicznie Z = 12% i 13%) ale również wzrostem podstawy do ich naliczania, w której uwzględnione są również koszty robocizny.
Zmiana struktury ceny świadczy niezbicie o tym, że strony procesu inwestycyjnego zmuszone zostały do uwzględnienia, i to w zasadniczy sposób sytuacji jaka miała miejsce jeszcze do niedawna, na naszym rynku pracy. Odpływ robotników, a także kadry inżynieryjno-technicznej do innych państw członkowskich Unii spowodowany poszukiwaniem atrakcyjniejszych warunków pracy, zwiększanie się roszczeń płacowych oraz socjalnych osób zatrudnionych w bezpośredniej produkcji, przy jednoczesnym wzroście podaży inwestycyjnej przełożył się na wzrost wymagań wykonawców odnośnie stawek robocizny kosztorysowej, ujawniających się w składanych ofertach czy też w podejmowanych z inwestorami negocjacjach.
W chwili obecnej, na skutek trwającego kryzysu sytuacja się trochę zmienia, oczekiwania wykonawców, jeśli chodzi o stawki robocizny kosztorysowej nie są już tak wygórowane, jak w 2007 r., a i wzrost cen materiałów został wyraźnie wyhamowany. Tak więc, w kolejnych kwartałach struktura cen kosztorysowych może się utrzymać w takiej postaci jak prezentujemy w niniejszym artykule, lub też nieznacznie się zmienić z niewielką korzyścią na rzecz udziału kosztów materiałów w cenie kosztorysowej.
Zmiany, które miały miejsce na przestrzeni ostatnich lat skłonią zapewne inwestorów do wybierania nowych technologii w budownictwie, atrakcyjnych zarówno pod kątem rozwiązań materiałowych i ponoszonych z tego tytułu kosztów, jak również charakteryzujących się zmniejszoną pracochłonnością w trakcie bezpośredniej ich realizacji i montażu na budowie.
STRUKTURA CENY KOSZTORYSOWEJ
