Inwestowanie w instalacje solarne staje się w Polsce coraz bardziej powszechne zarówno ze względu na oszczędność wydatków na ogrzewanie pomieszczeń, jak też obowiązek ograniczania emisji CO2 do czego zobowiązują przepisy unijne. W niniejszej publikacji pragnę zapoznać zainteresowanych inwestorów z możliwościami pozyskiwania środków finansowych na realizację programów solarnych.

W Polsce inwestycje z zakresu wykorzystywania odnawialnych źródeł energii mogą być finansowane ze środków własnych, ale także z funduszy ekologicznych, dotacji i kredytów preferencyjnych. Szczególnie interesujące są możliwości wspierania inwestycji w ramach „Programu Priorytetowego” administrowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Program ten jest i będzie wdrażany w latach 2010 ÷ 2014 i dysponuje kwotą dotacji 300 mln zł. Prekluzyjny termin wydatkowania środków upływa z dniem 31 grudnia 2015 r.

Program działa za pośrednictwem 6 banków, z którymi w czerwcu 2010 r. podpisano stosowne umowy: Bankiem Ochrony Środowiska SA, Bankiem Polskiej Spółdzielczości SA, Gospodarczym Bankiem Wielkopolskim SA, Krakowskim Bankiem Spółdzielczym, Mazowieckim Bankiem Regionalnym SA i Warszawskim Bankiem Spółdzielczym.
Kredyty z dotacją dostępne są w sieci około 4,5 tysiąca placówek wymienionych banków.

O zainteresowaniu dotacjami świadczą następujące dane: począwszy od lipca 2010 (kiedy to rozpoczęto przyjmowanie wniosków) do końca ubiegłego roku rozdysponowano kwotę 8,2 mln zł wśród 1,4 tys. wnioskodawców. Średnia kwota pojedynczego kredytu wyniosła 13,2 tys. zł, w tym wartość refundacji 5,9 tys. zł.

 

Program dopłat przeznaczony jest na zakup i montaż kolektorów słonecznych. Beneficjentami dotacji są:

  • osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym, a także dysponowania budynkiem mieszkalnym w budowie,
  • Wspólnoty Mieszkaniowe instalujące kolektory słoneczne na własnych budynkach wielolokalowych, którym to budynkom służyć mają zakupione kolektory (z wyłączeniem posiadaczy c.c.w.).

 

 

Przez „dysponowanie” należy rozumieć prawo własności, użytkowanie wieczyste, najem lub dzierżawę, z tym że umowa najmu oraz dzierżawy obowiązywać musi w okresie kredytowania. Stosownie do ust. 10 pkt 3 „Programu Priorytetowego” kredytobiorca zobowiązany jest do zawarcia pisemnej umowy z wykonawcą, który posiadać musi uprawnienia do montażu kolektorów słonecznych. Oznacza to, że kredytobiorca nie może być jednocześnie wykonawcą przedsięwzięcia. Wymagania dotyczące uprawnień do montażu i odbioru instalacji kolektora słonecznego określone są w załączniku 2 do „Programu Priorytetowego”.

Środki z udzielonego kredytu z dotacją wypłacane są bezgotówkowo bezpośrednio na konto wykonawcy lub dostawcy dóbr i usług na podstawie wystawionych faktur.

Wysokość kredytu z dotacją wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych, przy czym jednostkowy koszt kwalifikowany nie może przekroczyć 2.500 zł/m2 powierzchni całkowitej kolektora.

Dotacja wypłacana jest po potwierdzeniu przez bank zrealizowania przedsięwzięcia oraz osiągnięcia zakładanego efektu ekologicznego. Skorzystanie z dotacji udzielonych przez NFOŚiGW jest możliwe, jeśli beneficjent otrzymał promesę kredytu jednego z 6 banków uprzednio wymienionych. Jest to istotny element procedury dofinansowania.

 

Kredytem z dotacją mogą być objęte wyłącznie koszty kwalifikowane, a mianowicie:

  • koszty projektu budowlano-wykonawczego rozwiązania technologicznego dotyczącego montażu i instalacji kolektorów słonecznych (do ogrzewania wody użytkowej, a także służących wspomaganiu zasilania w energię innych odbiorników ciepła),
  • koszty nabycia nowych instalacji kolektorów słonecznych (kolektora słonecznego, zasobnika, przewodów instalacyjnych, aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki),
  • koszty zakupu ciepłomierza wymaganego dla Wspólnot Mieszkaniowych,
  • koszty montażu instalacji kolektorów słonecznych,
  • koszt nabycia innych urządzeń i materiałów, o ile projektant sporządzający projekt instalacji kolektorów słonecznych uzna je za wskazane dla prawidłowej pracy całej instalacji.

 

„Program Priorytetowy” przewiduje przypadki, kiedy kredyt nie może być udzielony. Następuje to jeśli:

  • potencjalny beneficjent prowadzi działalność gospodarczą w obiekcie, w którym są lub będą instalowane kolektory słoneczne;
  • działalność gospodarcza prowadzona jest na powierzchni przekraczającej 50% całkowitej powierzchni budynku.

Jeżeli działalność gospodarcza prowadzona jest w części budynków mniejszej niż 50% jego powierzchni, to koszty kwalifikowane pomniejsza się proporcjonalnie do udziału powierzchni przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej.

 

Jeśli kolektor słoneczny nie może być uznany za koszt kwalifikowany, to również pozostałe koszty przedsięwzięcia uznane są jako niekwalifikowane. Jeśli jednostkowy koszt kwalifikowany przedsięwzięcia przekracza 2,5 tys. zł na 1 m2 powierzchni całkowitej kolektora, potencjalny beneficjent nie może korzystać z kredytu z dotacją przyznawanego w ramach „Programu Priorytetowego”.

Kwota kredytu może przewyższać wysokość kosztów kwalifikowanych, ale dotacją objęta jest wyłącznie część kredytu wykorzystana na pokrycie kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
„Program Priorytetowy” dopuszcza objęcie kredytowaniem z dotacją także obiektów w trakcie budowy, a wówczas dopłata do kredytu następuje po odbiorze inwestycji.

 

Ubiegając się o kredyt z dotacją potencjalny beneficjent składa do wybranego banku (spośród 6 do tego upoważnionych) wniosek na formularzu udostępnionym przez bank, ze wskazanymi załącznikami, z których najważniejsze to:

  • oferta zawierająca schemat instalacji kolektorów słonecznych z opisem technicznym wraz z prezentacją parametrów technicznych przedsięwzięcia dotyczących sprawności instalacji (oczekiwanych efektów);
    oferta powinna zawierać kosztorys przedsięwzięcia sporządzony (akceptowany) przez producenta kolektorów słonecznych.
  • projekt budowlano wykonawczy rozwiązania technologicznego dotyczący montażu instalacji
  • kopie pozwolenia na budowę, jeśli dla realizacji inwestycji pozwolenie takie jest wymagane
    Jeśli dla wykonania przedsięwzięcia pozwolenie na budowę nie jest wymagane – potencjalny beneficjent dołącza do wniosku o kredyt z dotacją, kopie zgłoszenia do właściwego organu zamiaru wykonania określonych robót budowlanych oraz oświadczenie, że organ ten nie wniósł sprzeciwu. W przypadku gdy do realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego nie jest wymagane pozwolenie na budowę, a także zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych – beneficjent dołącza do wniosku stosowne oświadczenie.

 

Po zrealizowaniu przedsięwzięcia zgodnie z umową zawartą pomiędzy kredytobiorcą a wykonawcą sporządza się protokół odbioru przedsięwzięcia i przekazania go do eksploatacji. Protokół końcowy wraz z fakturami kredytobiorca składa do banku, który po przeprowadzeniu kontroli realizacji inwestycji występuje do NFOŚiGW o dotację, przekazaną następnie beneficjentowi kredytu.

Wspólnoty Mieszkaniowe zainteresowane pozyskaniem dotacji na zakup i montaż kolektorów słonecznych poza ubieganiem się o kredyt i dotacje ze środków objętych „Programem Priorytetowym” mogą uzyskać dotacje z innych źródeł: Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Eko-funduszu, Funduszu Termomodernizacyjnego, a także wsparcia samorządów. Tryb i procedury ubiegania się o środki z tych źródeł nie są określone przepisami. W przypadku samorządów problem ten regulowany jest przez rady powiatów i gmin. Informacje o dostępności środków na dotacje i zakup oraz montaż kolektorów słonecznych w danym regionie można uzyskać we właściwym dla miejsca zamieszkania urzędzie miasta lub gminy.

 

 

X X X

Omówiony wyżej „Program Priorytetowy”, jak też inne możliwości finansowego wsparcia instalacji kolektorów słonecznych stanowią liczący się bodziec dla inwestorów zainteresowanych oszczędzaniem energii w nowobudowanym obiekcie mieszkalnym, a także w już istniejących budynkach jedno- i wielorodzinnych.
Jak wielkie są rezerwy w zużyciu energii do ogrzewania budynków w naszym kraju świadczą dane zaprezentowane w niżej zamieszczonej tablicy.

 

 

Wskaźnik EP zapewne dalej będzie się obniżał, do czego zobowiązują kierunkowe dyrektywy Unii Europejskiej. Proste rezerwy tkwiące w polskich zasobach mieszkaniowych stopniowo się wyczerpują, jednak poziom tego wskaźnika w granicach 25 ÷ 50 kWh/m2 rocznie wydaje się osiągalny w ciągu najbliższych kilku lat, m.in. dzięki finansowemu wsparciu instalacji solarnych ze wszystkich źródeł omówionych w niniejszej publikacji.