Jednym z niezbędnych składników ładu technicznego w budownictwie są Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych (WTWiORB).

 

 

Czołowe kraje europejskie dysponują od lat pieczołowicie aktualizowanym i doskonalonym zbiorem tego rodzaju dokumentów (Niemcy VOB-DIN, Francja DTU-NF, W. Brytania Code of Practice). Przyjmowane są one jako klauzule techniczne w umowach cywilno-prawnych o wykonanie robót budowlanych – obligatoryjnie w przypadku zamówień publicznych, i – za zgodą stron w przypadku zamówień w sektorze prywatnym.

Sytuacja w Polsce w tym zakresie jest wysoce niezadowalająca. Istniejące i ciągle jeszcze stosowane WTWiO Robót Budowlano-Montażowych, wydane w latach 1989-1990 (w 5-ciu tomach) przez Wydawnictwo „ARKADY” pod auspicjami ówczesnego Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa nie przystają już od dawna do aktualnych potrzeb rynkowych i są technicznie zdezaktualizowane.

 

Brak WTWiORB odpowiadających aktualnemu poziomowi techniki (technologie, wyroby, narzędzia) oraz organizacji i funkcjonowania rynku jest odczuwalny szczególnie dotkliwie przez projektantów opracowujących specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, konieczne dla prawidłowej realizacji obiektu (robót) oraz dla zaplanowania (wykonania kosztorysu) i rozliczenia kosztów jego realizacji (kosztów robót).

Nie mogąc odnieść się do zdezaktualizowanych lub nieistniejących WTWiORB projektanci muszą je tworzyć, w ramach specyfikacji technicznych, każdorazowo dla poszczególnych obiektów (robót) stanowiących przedmiot umowy. Stan ten należy uznać za całkowicie nieprawidłowy.

 

Pojęcie „specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych” zdefiniowane zostało w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 roku, jako:

„opracowanie zawierające w szczególności zbiory wymagań, które są niezbędne do określenia standardu i jakości wykonania robót, w zakresie sposobu wykonania robót budowlanych, właściwości wyrobów budowlanych oraz oceny prawidłowości wykonania poszczególnych robót”.

Z podanej powyżej definicji wynika, że specyfikacja zawiera w sobie (w istotnej części) warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych.

 

WTWiORB należy więc traktować jako dokument odniesienia do opracowania specyfikacji technicznych stanowiących dokument przetargowy i kontraktowy przy określaniu przedmiotu zamówienia na wykonanie roboty budowlanej.

 

WTWiORB spełniają cztery podstawowe zadania:

 

  • określają docelowe wymagania inwestora wobec wykonawcy odnośnie wykonywanych prac budowlanych oraz podają w jaki sposób można sprawdzić poprawność ich wykonania przy odbiorze,
     
  • ustalają sposoby wykonania prac tak, aby inwestor miał pewność, że wykonawca będzie zobowiązany do wykonania swej pracy zgodnie z warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót i zasadami sztuki budowlanej,
     
  • zobowiązują wykonawcę do kontrolowania swej pracy na poszczególnych jej etapach, co gwarantuje uzyskanie pożądanej jakości obiektu budowlanego,
     
  • ustalają zasady odbioru robót.

 

Jeśli roboty wykonywane są w kilku fazach, WTWiORB powinny określać w jaki sposób należy kontrolować każdą z nich (odbiory pośrednie). W przypadku prowadzenia robót według zasad ustalonych przez tradycję (np. robót murowych, blacharskich, dekarskich, malarskich itp.), często nieopisanych szczegółowo w projekcie, konieczna jest ich kodyfikacja w WTWiORB, eliminująca możliwe nieporozumienia między inwestorem a wykonawcą, dotyczące poprawności wykonania tych robót.

 

W celu spełnienia powyższych zadań, WTWiORB opracowywane w Instytucie Techniki Budowlanej zawierają informacje obejmujące:

PRZEDMIOT OPRACOWANIA (opis przedmiotu, cel i specyficzne wymagania dla danej kategorii robót),

 

NORMY I DOKUMENTY ZWIĄZANE,

 

OKREŚLENIA (terminy i ich definicje w przypadku wprowadzenia pojęć nie występujących w powszechnie stosowanej terminologii technicznej lub gdy użyty termin jest stosowany dla potrzeb danego WTWiORB),

 

DOKUMENTACJĘ (wyspecyfikowane ustalenia, które powinny być podane w projekcie dla danej kategorii robót oraz wymagany zakres dokumentacji powykonawczej przygotowywanej przez wykonawcę),

 

MATERIAŁY (wymagania i właściwości stosowanych materiałów i wyrobów z powołaniem się na ustalenia projektowe, Polskie Normy lub Aprobaty Techniczne),

 

WYMAGANIA DOTYCZĄCE TECHNIK WYKONANIA I METOD KONTROLI (sposoby wykonywania robót [szczególnie tych, które nie są opisane w projekcie] – przy założeniu, że wykonawca zna te sposoby i zasady sztuki budowlanej oraz wie jakie roboty są szczególnie ważne i stanowią „słabe punkty” przy wykonywaniu całego zadania; metody kontroli jakości wykonania robót),

 

TOLERANCJE WYKONANIA (wartości graniczne dopuszczalnych odchyłek wykonania poszczególnych robót budowlanych),

 

KONTROLĘ I BADANIA PRZY ODBIORZE (co i jak należy sprawdzać przy odbiorze końcowym).

 

Opracowanie wszystkich WTWiORB wypełni istniejącą lukę w systemie dokumentów (obowiązujących i fakultatywnych) tworzących podstawę ładu technicznego w budownictwie polskim.

 

Spodziewane efekty wdrożenia WTWiORB przez wszystkich uczestników procesu budowlanego (projektantów, inspektorów nadzoru inwestorskiego, kierowników budowy i robót, przedsiębiorstwa wykonujące roboty budowlane, służby inwestorskie, organy rozstrzygające spory) są trudne do przecenienia. I tak:

 

  • możliwość powoływania się na odpowiednie zeszyty WTWiORB doprowadzi do zmniejszenia nakładów przy opracowywaniu specyfikacji technicznych na etapie projektowania,
     
  • stworzone zostaną podstawy do lepszego planowania i rozliczania, a co za tym idzie dyscyplinowania wydatków inwestycyjnych,
     
  • WTWiORB, poprzez stworzenie jednakowej bazy technicznej dla wszystkich uczestników rynku budowlanego, przyczynią się do polepszenia warunków równej konkurencji między przedsiębiorstwami wykonującymi roboty budowlane,
     
  • łatwiejsza stanie się kontrola jakości robót budowlanych, zarówno ze strony zamawiającego roboty, jak i wewnętrzna kontrola poszczególnych wykonawców i podwykonawców,
     
  • zmniejszeniu ulegnie liczba sporów arbitrażowych i sądowych o nieprawidłowe wykonanie robót budowlanych i łatwiejsze będzie ich rozstrzyganie.

 

Do końca 2004 roku Instytut Techniki Budowlanej wydał 10 zeszytów WTWiORB. Przewidujemy, że kolejne będą ukazywać się sukcesywnie.

 

 

Planowane prace wielotomowej publikacji ITB

„Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych”

 

Tytuły zeszytów Stan
A. Roboty ziemne i konstrukcyjne  
1. Roboty ziemne w przygotowaniu
2. Roboty palowe w przygotowaniu
3. Zbrojenie konstrukcji żelbetowych w przygotowaniu
4. Konstrukcje drewniane w sprzedaży
5. Konstrukcje murowe w przygotowaniu
6. Lekkie ściany działowe w przygotowaniu
B. Roboty wykończeniowe  
1. Tynki w sprzedaży
2. Podłogi z drewna i materiałów drewnopochodnych w przygotowaniu
3. Posadzki mineralne i żywiczne w sprzedaży
4. Powłoki malarskie zewnętrzne i wewnętrzne w sprzedaży
5. Okładziny i wykładziny z płytek ceramicznych w sprzedaży
6. Okna i drzwi balkonowe w przygotowaniu
7. Bezspoinowy system ocieplania ścian zewnętrznych budynków w przygotowaniu
C. Zabezpieczenia i izolacje  
1. Pokrycia dachowe w sprzedaży
2. Zabezpieczenia ogniochronne w przygotowaniu
3. Zabezpieczenia przeciwkorozyjne w sprzedaży
4. Izolacje wodochronne tarasów w sprzedaży
5. Izolacje wodochronne części podziemnych budynków w przygotowaniu
6. Izolacje wodochronne pomieszczeń „mokrych” w przygotowaniu
7. Naprawy konstrukcji żelbetowych przy użyciu kompozytów z żywic syntetycznych w przygotowaniu
D. Roboty instalacyjne (elektryczne)  
1. Instalacje elektryczne i piorunochronne w budynkach mieszkalnych w sprzedaży
2. Instalacje elektryczne i piorunochronne w budynkach użyteczności publicznej w sprzedaży

 

Sprzedaż odręczna: Księgarnia ITB, ul. Filtrowa 1, 00-611 Warszawa,
tel. (022)-579-61-18
Sprzedaż wysyłkowa: Dział Wydawniczy ITB, ul. Ksawerów 21, 02-656 Warszawa,
tel. (022)-566-42-08, fax (022)-566-42-82,
e-mail: sprzedaz@itb.pl