Przedstawiam czwartą - ostatnią część artykułu omawiającego ramowy projekt ustawy, stanowiący formalno-prawne podstawy funkcjonowania Krajowego Systemu Zarządzania Budowlanymi Przedsięwzięciami Inwestycyjnymi (opracowany w ramach projektu celowego).

 

 

ROZDZIAŁ X. OBOWIĄZKI INWESTORA ZWIĄZANE Z PODJĘCIEM UŻYTKOWANIA INWESTYCJI W OKRESIE GWARANCJI ORAZ Z PRZEPROWADZENIEM ODBIORU OSTATECZNEGO l Z FORMALNYM ZAMKNIĘCIEM PRZEDSIĘWZIĘCIA

10.1. Po przeprowadzeniu odbioru końcowego i kolaudacji, obowiązki inwestora w okresie gwarancji obejmują nadzorowanie działań użytkownika inwestycji, związanych z:
 

- założeniem i prowadzeniem książki obiektu,

- planowaniem i przeprowadzaniem przeglądów okresowych obiektu,

- przeprowadzaniem przeglądów gwarancyjnych z wykonawcą,

- kontrolą usunięcia usterek zgłoszonych wykonawcy.
10.2. Po zakończeniu okresu gwarancyjnego, obowiązki inwestora obejmują nadzorowanie działań użytkownika związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem odbioru ostatecznego inwestycji, w tym z:
 

- zestawieniem poniesionych kosztów i wydatków w związku z przygotowaniem i realizacją przedsięwzięcia,

- powołaniem komisji odbioru ostatecznego,

- zaplanowaniem czynności odbioru ostatecznego,

- komisyjnym przeprowadzeniem odbioru przedmiotu przedsięwzięcia i sporządzeniem protokółu odbioru ostatecznego.
10.3. Celem odbioru ostatecznego inwestycji jest przegląd wszystkich zrealizowanych obiektów i instalacji oraz urządzeń w tych obiektach - objętych przedmiotem gwarancji wykonawcy i stwierdzenie, że obiekty, instalacje i urządzenia w obiektach funkcjonują prawidłowo, a usterki, które ujawniły się w okresie gwarancji udzielonej przez wykonawcę, zostały usunięte w ramach działań wykonawcy.
10.4. Obowiązki inwestora, o których mówi pkt 10.1. i 10.2., realizuje Zarządzający Przedsięwzięciem i Kierownik Przedsięwzięcia, zgodnie z przyjętym podziałem odpowiedzialności i uprawnień.
10.5. Zarządzający Przedsięwzięciem jest zobowiązany do oceny wyników odbioru ostatecznego. Pozytywny wynik tej oceny upoważnia Zarządzającego Przedsięwzięciem do przedstawienia władzom wykonawczym inwestora wniosku w sprawie:
 

- ostatecznego zamknięcia umowy o roboty budowlane,

- zwolnienia wykonawcy z zobowiązań gwarancyjnych,

- zwrotu wykonawcy robót budowlanych niewykorzystanych kwot należytego wykonania umowy.
10.6. Zwolnienie wykonawcy z obowiązków gwarancyjnych oraz przejęcie przez użytkownika pełnej odpowiedzialności za stan techniczny, utrzymanie i efekty eksploatacyjne obiektów zrealizowanych w ramach przedsięwzięcia oznacza formalne zamknięcie przedsięwzięcia.
   
ROZDZIAŁ XI. OCENA REZULTATÓW l EFEKTYWNOŚCI PRZEDSIĘWZIĘCIA
11.1. Inwestor jest zobowiązany do monitorowania etapu użytkowania przedmiotu przedsięwzięcia podczas trwania okresu gwarancyjnego i po upływie tego okresu w celu oceny spełnienia potrzeb, stanowiących przyczynę podjęcia przedsięwzięcia oraz w celu oceny osiągnięcia założonych rezultatów przedsięwzięcia.
11.2. Ocenę osiągnięcia założonych rezultatów przedsięwzięcia należy przeprowadzić w terminie i w sposób ustalony w podstawowych założeniach przedsięwzięcia.
11.3. Po przeprowadzeniu oceny osiągnięcia założonych rezultatów przedsięwzięcia, inwestor sporządza Raport z oceny rezultatów i efektywności przedsięwzięcia budowlanego, informujący Decydenta o pomierzonych rzeczywistych rezultatach przedsięwzięcia oraz o wynikach oceny:
 
  • trafności inwestycji budowlanej jako sposobu spełnienia stwierdzonych potrzeb,
  • efektywności przekształcania poniesionych nakładów inwestycyjnych w wyniki i rezultaty przedsięwzięcia,
  • skuteczności realizacji ogólnych i szczegółowych celów przedsięwzięcia,
  • użyteczności osiągniętych rezultatów przedsięwzięcia dla społeczności lokalnej, regionu i kraju,
  • trwałości osiągniętych rezultatów przedsięwzięcia.
11.4. Ocenę efektywności przekształcania poniesionych nakładów inwestycyjnych w wyniki i rezultaty przedsięwzięcia należy przeprowadzić z wykorzystaniem zestawienia nakładów inwestycyjnych, ustalającego wartość kosztorysową inwestycji w podstawowych założeniach przedsięwzięcia oraz zestawienia poniesionych kosztów i wydatków w związku z przygotowaniem i realizacją przedsięwzięcia, sporządzanego podczas przygotowania do przeprowadzenia odbioru ostatecznego inwestycji.
   
ROZDZIAŁ XII. AUDYT INWESTYCYJNY
12.1. Władze zwierzchnie Inwestora, występujące jako Decydent przyznający środki finansowe na realizację przedsięwzięcia, przeprowadzają audyt zewnętrzny przedsięwzięcia.
12.2. Audyt zewnętrzny przedsięwzięcia obejmuje analizę dokumentacji opracowanej przez inwestora dla potrzeb zarządzania przedsięwzięciem oraz kontrolę:
 
  • procedur stosowanych przez inwestora przy realizacji przedsięwzięcia,
  • zasadności i prawidłowości wydatkowania przyznanych inwestorowi publicznych środków finansowych z uwzględnieniem przyjętych celów przedsięwzięcia i ustalonych warunków jego finansowania,
  • sposobu przechowywania przez inwestora dokumentacji przedsięwzięcia,
  • sprawozdań inwestora z realizacji przedsięwzięcia.
12.3. Audyt zewnętrzny jest przeprowadzany przez biegłego rewidenta należącego do Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, zgodnie z wytycznymi ustalonymi przez władze zwierzchnie inwestora na temat audytu zewnętrznego projektów finansowanych z udziałem środków publicznych.
12.4. W ramach audytu zewnętrznego, władze zwierzchnie inwestora przeprowadzają trzy obowiązkowe przeglądy przedsięwzięcia:
 
  • Przegląd Nr 1 w celu weryfikacji pozytywnej oceny władz inwestora na temat zasadności przedsięwzięcia oraz podjęcia decyzji o zezwoleniu na przygotowanie przedsięwzięcia do realizacji,
  • Przegląd Nr 2 w celu weryfikacji pozytywnej oceny władz inwestora na temat podstawowych założeń i planowanej strategii realizacji przedsięwzięcia oraz podjęcia decyzji o zezwoleniu na realizację przedsięwzięcia,
  • Przegląd Nr 3 w celu oceny:

- zgodności przebiegu zrealizowanego przedsięwzięcia z ustaleniami, na podstawie których wydano decyzję o zezwoleniu na jego realizację,

- sposobu wydatkowania przyznanych środków publicznych oraz osiągnięcia zakładanych rezultatów przedsięwzięcia.
12.5.a) Podstawą Przeglądu nr 1 jest Uzasadnienie Przedsięwzięcia, o którym mówi pkt 6.2.
12.5.b) W szczególności, Przegląd nr 1 powinien obejmować sprawdzenie, czy:
 
  • przeprowadzono badania wariantowych możliwości spełnienia stwierdzonych potrzeb i decyzja władz wykonawczych inwestora o rozpoczęciu wstępnych prac przygotowawczych związanych z budowlanym przedsięwzięciem inwestycyjnym jest odpowiednio umotywowana,
  • wstępne założenia przedsięwzięcia zawierają dane dotyczące:

- użytkowników inwestycji i innych osób zainteresowanych przedsięwzięciem, ze wskazaniem ich potrzeb, które powinny być spełnione dzięki zrealizowaniu inwestycji budowlanej,

- ogólnego celu i wstępnie ustalonych, oczekiwanych rezultatów przedsięwzięcia,

- wariantowych lokalizacji inwestycji,

- danych programowych, różnicujących warianty inwestycji wytypowane do dalszej analizy,

- etapowania przedsięwzięcia i terminów realizacji poszczególnych etapów,

- planowanych nakładów inwestycyjnych,

- schematu finansowania przedsięwzięcia,

- budżetu przedsięwzięcia,

- ramowych wytycznych dla nadzorowania realizacji przedsięwzięcia przez inwestora;

  • ogólny cel przedsięwzięcia jest zgodny z celami strategicznymi inwestora i ze stwierdzonymi potrzebami,
  • wstępnie ustalone, oczekiwane rezultaty przedsięwzięcia są wyrażone za pomocą mierzalnych parametrów,
  • wstępne założenia przedsięwzięcia ustalono na podstawie badań wykonalności i analiz kosztów i korzyści dla co najmniej dwóch wariantów inwestycyjnych, zróżnicowanych pod względem przedmiotu, lokalizacji, zakresu rzeczowego i programu funkcjonalno-użytkowego,
  • wyboru wariantów inwestycyjnych przewidzianych do dalszych badań i analiz dokonano z zastosowaniem kryteriów wyboru nie dyskryminujących żadnego z rozpatrywanych wariantów,
  • inwestor jest zdolny do należytego przygotowania przedsięwzięcia do realizacji.
12.6.a) Podstawą Przeglądu nr 2 jest Plan realizacji przedsięwzięcia, o którym podano w pkt. 6.3.
12.6.b) W szczególności, Przegląd nr 2 powinien obejmować sprawdzenie, czy:
 
  • podstawowe założenia przedsięwzięcia zawierają dane dotyczące:

- szczegółowych celów inwestycji i jej planowanych rezultatów, lokalizacji inwestycji,

- prawa inwestora do dysponowania terenem, na którym planuje się lokalizację inwestycji,

- zakresu inwestycji i jej programu funkcjonalno-użytkowego,

- etapowania przedsięwzięcia i dyrektywnego harmonogramu realizacji inwestycji,

- planowanych łącznych nakładów inwestycyjnych,

- planowanych źródeł i warunków finansowania inwestycji,

- budżetu inwestycji,

- ekonomicznej efektywności inwestycji;

  • cele inwestycji są jednoznacznie sprecyzowane i zgodne z celami strategicznymi inwestora i ze stwierdzonymi potrzebami,
  • zakładane rezultaty przedsięwzięcia są jednoznacznie sprecyzowane i opisane za pomocą mierzalnych parametrów,
  • podstawowe założenia przedsięwzięcia ustalono na podstawie badań wykonalności i analiz kosztów i korzyści dla co najmniej dwóch wariantów inwestycyjnych, zróżnicowanych pod względem programu funkcjonalno-użytkowego,
  • wyboru wariantu inwestycji przewidzianego do realizacji dokonano z zastosowaniem kryteriów wyboru nie dyskryminujących żadnego z rozpatrywanych wariantów,
  • inwestor jest należycie przygotowany do pełnienia nadzoru właścicielskiego nad przedsięwzięciem.
12.7.a) Podstawą Przeglądu nr 3 jest Raport końcowy z przebiegu i wyników przedsięwzięcia budowlanego, o którym podano w pkt. 8.6. oraz Raport z oceny rezultatów i efektywności przedsięwzięcia budowlanego, o którym podano w pkt. 11.3.
12.7.b) W szczególności, Przegląd nr 3 powinien obejmować sprawdzenie, czy:
 
  • przebieg przedsięwzięcia był zgodny z ustaleniami podanymi w podstawowych założeniach przedsięwzięcia,
  • wydatki poniesione w ramach przedsięwzięcia były uzasadnione,
  • dokumenty finansowe sporządzone podczas realizacji przedsięwzięcia odpowiadają rzeczywiście zrealizowanym działaniom,
  • wnioski inwestora o płatności ze strony Decydenta zostały sporządzone na podstawie prawidłowych dokumentów finansowych,
  • rzeczywiste rezultaty przedsięwzięcia zostały prawidłowo pomierzone,
  • w świetle wyników pomiaru rzeczywistych rezultatów przedsięwzięcia, przyznanie środków finansowych na jego realizację przedsięwzięcia było uzasadnione.
12.8. Władze zwierzchnie inwestora, występujące jako Decydent przyznający środki finansowe na realizację przedsięwzięcia, mogą również wprowadzić dodatkowe przeglądy przedsięwzięcia w celu:
 
  • oceny przygotowania inwestora do przeprowadzenia postępowania dla udzielenia określonego zamówienia związanego z realizacją przedsięwzięcia,
  • oceny wyników postępowania przeprowadzonego dla udzielenia określonego zamówienia związanego z realizacją przedsięwzięcia oraz w celu podjęcia decyzji o zezwoleniu na zawarcie umowy przez inwestora z wybranym wykonawcą,
  • w celu bieżącej oceny zgodności przebiegu realizacji przedsięwzięcia z ustaleniami, na podstawie których wydano decyzję o zezwoleniu na jego realizację.
 
ROZDZIAŁ XIII. WYMAGANIA KWALIFIKACYJNE DLA OSÓB ZARZĄDZAJĄCYCH PRZEDSIĘWZIĘCIEM
13.1. Osobami zarządzającymi przedsięwzięciem budowlanym są Zarządzający Przedsięwzięciem i Kierownik Przedsięwzięcia.
13.2. Zarządzającym Przedsięwzięciem może być osoba fizyczna zatrudniona w organizacji inwestora na samodzielnym stanowisku kierowniczym, posiadająca wykształcenie wyższe oraz przygotowanie zawodowe i praktykę zawodową odpowiednie do rodzaju i stopnia skomplikowania przedsięwzięć podejmowanych przez organizację inwestora.
13.3. Kierownikiem Przedsięwzięcia może być osoba fizyczna, posiadająca wykształcenie wyższe techniczne, uprawnienia budowlane oraz przygotowanie zawodowe i praktykę zawodową odpowiednie do rodzaju i stopnia skomplikowania obowiązków przekazanych przez Zarządzającego Przedsięwzięciem.
13.4. Pod pojęciem odpowiedniego przygotowania zawodowego wymaganego do pełnienia funkcji Zarządzającego Przedsięwzięciem lub Kierownika Przedsięwzięcia należy rozumieć odbycie przeszkolenia, zorganizowanego przez lub na wniosek Ministra właściwego do spraw budownictwa i dotyczącego zarządzania budowlanymi przedsięwzięciami inwestycyjnymi, finansowanymi ze środków publicznych.
13.5. Pod pojęciem odpowiedniej praktyki zawodowej do pełnienia funkcji Zarządzającego Przedsięwzięciem lub Kierownika Przedsięwzięcia należy rozumieć:
 

- w przypadku funkcji Zarządzającego Przedsięwzięciem: co najmniej pięcioletnie doświadczenie w przygotowywaniu, planowaniu, nadzorowaniu realizacji i rozliczaniu przedsięwzięć budowlanych podejmowanych przez inwestorów publicznych, w tym co najmniej trzyletnie doświadczenie w samodzielnej realizacji powyższych działań,

- w przypadku funkcji Kierownika Przedsięwzięcia: co najmniej pięcioletnie doświadczenie w nadzorowaniu przebiegu i rozliczaniu prac projektowych i robót budowlanych, realizowanych na rzecz inwestorów publicznych, w tym co najmniej trzyletnie doświadczenie w samodzielnej realizacji powyższych działań.
13.6. Podane wyżej wymagania kwalifikacyjne dla osób zarządzających przedsięwzięciem budowlanym należy traktować jako minimalne. Władze wykonawcze inwestora mają prawo wzmocnić te wymagania, odpowiednio do rodzaju i stopnia skomplikowania podejmowanych przedsięwzięć budowlanych.
 
Rozdziały XIV, XV i XVI (dotyczące przepisów przejściowych oraz zmian w przepisach dotychczasowych) zostały pominięte w rozważaniach, gdyż nie obejmują problematyki wyceny i kontroli kosztów w procesie inwestycyjnym.